شبکه حقوق بشر کوردستان در گزارشی به بازداشت و پرونده‌سازی امنیتی علیه دهها شهروند و فعال کورد در رابطه با برگزاری مراسمات نوروزی اشاره کرده و نوشته که جشن‌های نوروزی ۱۴۰۳ همچون سال‌های گذشته با ممنوعیت و سرکوب شهروندان مواجه بود.

براساس این گزارش از زمان برگزاری مراسمات نوروزی تاکنون دست‌کم ٣٨ فعال مدنی و هنرمند کورد در رابطه با این مراسمات از سوی نهادهای امنیتی رژیم ایران بازداشت و احضار شده‌اند.

شبکه حقوق بشر کوردستان میگوید که در جریان اکثر این بازداشتها، شهروندان با ضرب و شتم همراه با خشونت مواجه بوده‌اند.

به گفته این نهاد حقوق بشری اکثر این دستگیری و سرکوب‌ها در شهرهای بوکان، شاهین دژ، سردشت، گێلان، میاندوآوب، سیروان، ملکشایی و کرماشان انجام شده و همچنان ادامه دارد.

شبکه حقوق بشر کوردستان به نقل از منابع خود که در رابطه با این گزارش با آنها گفتگو کرده به منسجم‌تر شدن شیوه سازمانیابی و سازماندهی مردمی در شهرهای مختلف شرق کوردستان، به دنبال خیزش ژن، ژیان، ئازادی اشاره کرده است.

این منابع به شبکه حقوق بشر کوردستان گفته‌اند: "جشن‌های گسترده نوروز امسال به خصوص در مناطق مختلف استانهای ایلام و کرماشان که در مقایسه با سالهای قبل با استقبال گسترده‌تر مردم روبرو شد که یکی از نتایج انقلاب ژن، ژیان، ئازادی است."

هرچند بنا به اطلاع شبکه حقوق بشر کردستان، نهادهای امنیتی در کرمانشاه و ایلام پس از برگزاری مراسم‌های نوروز در شهرها و روستاهای این استان‌ها، با احضار گسترده شهروندان و فعالان کورد تهدید کرده‌اند که دیگر اجازه نخواهند داد تا همچون نوروز امسال، مراسم‌های مشابهی در سال‌های بعد برگزار شود.

نوروز شهر گێەلان در استان کرماشان از جمله جشن‌هایی بود که نهادهای امنیتی پیش از برگزاری در تاریخ ۲ فروردین ۱۴۰۳ سعی در لغو آن داشتند. فرمانداری این شهر نیز با انتشار اطلاعیه‌ای برگزاری مراسم نوروز در منطقه «ناودار» را بدون مجوز و غیرقانونی اعلام کرد و مسئولیت عواقب ناشی از برگزاری چنین مراسمی را متوجه برگزارکنندگان دانست.

نیروهای امنیتی صبح روز دوم فروردین با حضور در محل برگزاری مراسم، پلاکاردها و دیگر تجهیزات مربوط به برگزاری مراسم را جمع‌آوری و سپس با مسدود‌ کردن مسیرهای منتهی به محل برگزاری جشن نوروز در منطقه «ناودار»، سعی کردند از حضور مردم در این مراسم جلوگیری کنند.

با این وجود هزاران نفر از مردم گێەلان و شهرهای اطراف خود را به محل برگزاری مراسم رساندند. اما فشارهای امنیتی همچنان با احضار و بازداشت تعدادی از برگزارکنندگان و شرکت کنندگان در این مراسم در روزهای پس از آن و تاکنون ادامه داشته است.

فشار و سرکوب نیروهای حکومتی به احضار و بازداشت و جلوگیری از مراسم‌های نوروز محدود نبود و در مواردی مکان‌های تفریحی خصوصی در کردستان تعطیل و حتی در مکان‌های تفریحی عمومی به سمت شهروندان تیراندازی شد. از جمله در اواخر اسفند ۱۴۰۲ اقامتگاه بوم‌گردی روستای «میهم علیا» از توابع شهر قروه به دستور مراجع قضایی پلمپ و برای تعدادی از برگزارکنندگان مراسم پیشواز نوروز در روستاهای شهرستان قروه نیز پرونده قضایی تشکیل شد.

در تاریخ ۲ فروردین ۱۴۰۳ نیز نیروهای امنیتی-نظامی به سمت گروهی از جوانان کە در پارک شرقی کرمانشاه در نزدیکی محوطه تاریخی طاق‌بستان مشغول پخش موسیقی و رقص و شادی بودند، تیراندازی کردند. در نتیجه تیراندازی این نیروها دو جوان کُرد به نام‌های محمد احمدیان و آرمان بصیری از ناحیه پا به شدت مجروح شدند.

بنا به اطلاع شبکه حقوق بشر کوردستان، از آغاز سال جدید تاکنون دست‌کم ۳۸ شهروند، فعال مدنی و هنرمند کُرد به دلیل برگزاری یا شرکت در مراسم‌ نوروز امسال بازداشت شدەاند و روند احضار، بازداشت و تشکیل پرونده‌های قضایی برای فعالان مدنی، هنرمندان و حتی شهروندان عادی در رابطه با این مراسم‌ همچنان ادامه دارد.

ـ حسن کاکایی، هنرمند کورد به دلیل خواندن سرودهای حماسی در مراسم‌های نوروز بوکان و سقز در تاریخ ۴ فروردین توسط نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت و پس از یک روز بازجویی همراه با ضرب و شتم شدید آزاد شد.

ـ هورام مهرنوایی، اهل بوکان و از بازداشت‌شدگان خیزش ژن، ژیان، ئازادی، در تاریخ ۱۴ فروردین بازداشت شد.

ـ کامران بادبروت و فرج ارسن، اهل شهرستان ملکشاهی، در تاریخ ۱۵ فروردین با یورش خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی به منازل‌شان به دلیل شرکت در مراسم هزاران نفری نوروز ملکشاهی بازداشت شدند.

ـ رسول گله‌بان، روزنامه‌نگار و مدیر پایگاه خبری «ارومیه ۲۴» در تاریخ ۱۹ فروردین با شکایت دادستان عمومی و انقلاب ارومیه در خصوص برگزاری مراسم نوروز، پس از احضار به پلیس فتای این شهر بازداشت و پس از چند روز آزاد شد.

ـ سلمان الفتی، معلم بازنشسته و فعال مدنی اهل گیلان غرب (گیەلان)، در تاریخ ۲۴ فروردین توسط ماموران سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در یکی از خیابان‌های این شهر بازداشت شد.

ـ محسن احمدی، معلم و یکی از برگزارکنندگان مراسم نوروز در بخش کارزان شهرستان سیروان استان ایلام، در تاریخ ۲۲ فروردین توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد.

ـ محسن قادررش و امید قادرنژاد، اهل روستای «حاجی حسن شامات» میاندوآب در تاریخ ٢٩ فروردین پس از احضار به سازمان اطلاعات سپاه این شهر بازداشت شدند.

ـ سه شهروند اهل شنو به نام‌های حسام‌الدین محمودی، مولود روستا و حسن رسولی در تاریخ ۱۲ اردیبهشت بازداشت شدند. همزمان نیروهای امنیتی در روستای «کونە قەلا» اشنویه به منزل خانوادگی یوسف حاجی‌خوش، عضو شورای مرکزی و هیئت اجرایی جبهه متحد کورد، یورش برده و وی را با خشونت بازداشت کردند.

ـ هادی لاوه، خواننده کورد، غفور شیخ‌محمدی، آکو ابراهیمی، محمد سلطان‌پور و جعفر رسولی در تاریخ ۱۲ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی در منازل خانوادگی خود در شهرستان اشنویه بازداشت شدند.

ـ صلاح قاضی در روستای «گوندە ویلە» اشنویه و آرمان ابراهیمی، امید رشیدپاک، رحیم رفعتی و فخرالدین مدرسی در دیگر مناطق این شهرستان در تاریخ ۱۳ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

ـ بردین (حمزه) جعفری، هنرمند کورد اهل گیلان غرب، در تاریخ ۱۴ اردیبهشت با یورش ماموران مسلح سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به منزل خانوادگی‌اش در این شهر بازداشت و به یک بازداشتگاه امنیتی در شهر کرمانشاه منتقل شد. او پس از ۵ روز بازداشت آزاد شد.

ـ زانکو ایران‌زاده و عمر شریف‌پور، اهل روستای «قلعه‌ره‌ش» سردشت، در تاریخ ۱۸ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

ـ ایوب رسول‌زاده، فعال محیط زیست و حاجی برزه، فعال مدنی و برادر باپیر برزه، زندانی سیاسی کُرد، در تاریخ ۱۹ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی در پیرانشهر بازداشت شدند.

ـ رحمان خسروی، عثمان عباسی، شهرام سلطانی و هیمن علیزاده، اهل روستای «حاجی آباد» شاهین‌دژ (سایین‌قەلا) در تاریخ ۲۰ اردیبهشت با یورش خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی به منازل‌شان بازداشت شدند.

ـ ادریس حاجی‌رسول‌پور، برادربرادر محمد حاجی‌رسول‌پور از جان‌باحتگان خیزش ژن ژیان ئازادی در بوکان و ابراهیم حمزه در تاریخ ۲۰ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی در بوکان بازداشت شدند.

ـ سالار بیگی، علی شیری و ناصر مردای، اهل روستای «قوزلوی هەوشار»، شاهین‌دژ (سایین‌قەلا) در تاریخ ۲۲ اردیبهشت توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

ـ لقمان حاجی خوش، اهل روستای «کونە قەلا»ی اشنویه (شنو)، در تاریخ ۲۲ اردیبهشت پس از احضار تلفنی به ستاد خبری اداره اطلاعات این شهر بازداشت شد.