هەواڵ

کەجەکە: دەبێ زمانی کوردی لە هەموو شوێنێک بەکاربهێندرێت

کۆمیتەی پەروەردەی کۆما جڤاکێن کوردستان-کەجەکە، لەبارەی هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا لەسەر دامەزراوە پەروەردەییەکانی زمانی کوردی بە گشتیی و بە تایبەت هێرشەکانی چەند ڕۆژی ڕابردوو ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. کەجەکە لە بەرامبەر ئەو هێرشانەدا تەئکیدی کردەوە کە دەبێ لە هەموو شوێنێک زمانی کوردی بەکار بهێندرێت.

کەجەکە ڕایگەیاند، بە درێژایی سەد ساڵە دەوڵەتی تورکیا هەوڵی تواندنەوەی گەلی کورد دەدات و دەیەوێت کوردستان بکات بە هی خۆی بەڵام ناگات بەو ئامانجەی، لە ئێستادا کە هەوڵی لەنوبردنی زمان و فەرهەنگ دەدات، دەبێت هەمووان زمانی کوردی لە هەموو شوێنێک بەکاربهێنن، پێویستە بەشێوەیەکی بەهێزتر ڕووبەڕووی داگیرکاریی فەرهەنگی بووەستینەوە.

لە ڕاگەیاندراوەکەی کەجەکەدا هاتووە: "بێگومان مامەڵەکردن لە گەڵ ڕێبەر ئاپۆ، مامەڵەکردنە لەگەڵ گەلی کورد، گۆشەگیریی سەر ڕێبەر ئاپۆ و هێرشەکانی دژی هەبوون، زمان و کەلتوور دابڕاوی یەکترنین، لەمڕۆدا دەوڵەتی تورکیا لە دژی گەلی کورد شەڕێکی فرەلایەن بەڕێوەدەبات، لە ڕووی ئابووریی، سیاسیی، کۆمەڵایەتیی، سەربازیی و کەلتورییەوە لە ژێر هێرشێکی سەختدایە، وێڕای هەموو هێرشە قورسەکان؛ ڕێبەر ئاپۆ، گەریلاکانی ئازادیی کوردستان و گەلی کورد لە هەموو جێگەیەک پێشەنگایەتی بەرخۆدانێکی بێ هاوتا دەکەن.

ئاماژە بەوەش دراوە، لە دامەزراندنی کۆماری فاشیستەوە، گەلی کورد دوچاری هێرشی قڕکردنی گەورە بووەتەوە، لەلایەک جلوبەرگی کوردی قەدەغەکرا، لەلایەکی دیکە زمانی کوردی قەدەغەکرا و هێرش کرایە سەر فەرهەنگ، بەڵام گەلی کورد تەسلیم نەبوو و چۆکی دانەدا، ئەم ماوەی ١٠٠ ساڵە گەلی کوردی لە دژی هەموو جۆرە تواندنەوەیەک لە بەرخۆداندایە، ئەم ١٠٠ ساڵە دەوڵەتی داگیرکەری تورکیا لە داگیرکاریی کوردستاندایە و دەیەوێت بیکات بە هی خۆی، بەڵام تاوەکو ئێستا نەیتوانیوە بگات بەو ئامانجی خۆی و ناشگات بەو ئامانجەی، هەموو جارێک لە خۆڵەمێشی خۆیەوە زیندوو دەبێتەوە.

لە درێژەی ڕاگەیاندراوەکەیە کۆمیتەکەی کەجەکە دەڵێت: "ئەمڕۆ دەوڵەتی تورک و دەسەڵاتداری ئاکەپە-هەمەپە بە دروشمی ‘یەک زمان، یەک ئاڵا، یەک میللەت و یەک دەوڵەت’ دەجوڵێتەوە و هەوڵدەدات کۆتایی بە هەموو دەنگ و ڕەنگەکانی دیکە بهێنێت، جارێکی دیکە هەوڵدەدەن زمانی کوردی لە هەموو گۆڕەپانەکاندا دوورخەنەوە، بە هیچ جۆرێک بەرگەی هەبوونی زمانی کوردی ناگرن و دووژمنایەتی دەکەن."

جەختیشی کردووەتەوە، لە بەرامبەر سیاسەتی زۆرداریی پێویستە بە ئیرادە و بەرخۆدانەوە لە پێناو ناسنامە و زمانی خۆمان تێکۆشان بکەین، زمانی کوردی و خوێندن بە زمانی کوردی بکەنە ناوەندی تێکۆشان، بە پاراستنی زمان و کەلتوور و شووناسمان ئاڵای تێکۆشان بەرز بکەینەوە، ئەگەر ئێمە نامانەوێت بە تواندنەوە لەناو بچین، ئەوا دەبێت دژی سیاسەتی تواندنەوە بوەستینەوە، تێکۆشان بەرز بکەینەوە و منداڵەکانمان بە زمان، ژیان و کەلتووری کوردی پەروەردە بکەین، پێویستە گەلەکەمان زمان، کەلتوور و داهاتووی خۆی بپارێزێت، وەک چۆن گەلەکەمان لە دروشمەکانیدا دەڵێت، زمانمان هەبوونی ئێمەیە، بۆیە دەبێت خاوەنداریی لە هەبوونی خۆمان بکەین، ئێمە ڕێگە نادەین کەس هەڕەشە لە هەبوونمان بکات.

کەجەکە بەپێویستیشی زانی، هەموو ڕۆشنبیران، ئاکادیمیستان، نووسەران، وڵاتپارێزان و هێزە دیموکراتیکەکانی کوردستان و تورکیا خاوەنداریی لە زمان و کەلتووری کوردی بکەن، خاوەندارێتی لە زمان و کەلتووری کوردی بە بەکارهێنانی زمانی کوردی لە هەموو بوارەکانی ژیاندا بەدی دێت، ئەگەر لە هەموو ماڵێکدا بە زمانی کوردی قسە بکرێت، ئەگەر لە هەموو گوند و شەقام، شار و کارگە، ئەنجوومەن و شارەوانی، زانکۆ و هەموو قوتابخانەکاندا، لە بازاڕ و دوکان و قاوەخانە، بەرنامە و تەلەفزیۆن و ڕادیۆدا بە زمانی کوردی قسە بکرێت، کۆتایی بە فاشیزم، داگیرکاریی و کۆمەڵکوژیی دەهێنین.

لە کۆتاییشدا کەجەکە دەڵێت: "زمان ڕەگ و هەبوونی کوردە، ئاکەپە-مەهەپە دەیانەوێت ئەم ڕۆحە لەناو کوردان لەناو ببەن، ئەوان لە ڕۆحی کوردی ئازاد دەترسن، پێویستە گەلی کورد بەشێوەیەکی بەهێزتر و فراوانتر بۆ پاراستن و پێشخستنی زمانی کوردی درێژە بە تێکۆشانی خۆی بدات، هەموو کارێک بە کوردی بکرێت و هەروەها لە هەموو شوێنێک بە زمانی کوردی قسە بکرێت."

بڕۆ بۆ دوگمەی سەرەوە