سال ۲۰۲۴ با ثبت آمارهایی بیسابقه از تأثیر جنگها و درگیریهای مسلحانه بر کودکان، به یکی از تاریکترین سالها در تاریخ یونیسف تبدیل شد. میلیونها کودک در مناطق جنگی با آواره شدن از خانههایشان، از حقوق اولیه خود مانند تحصیل، سلامت و امنیت محروم شدند.
بر اساس بررسیهای یونیسف از آخرین دادهها و روندهای جهانی، بیش از ۴۷۳ میلیون کودک، معادل یکششم از کودکان جهان، اکنون در مناطق درگیر جنگ زندگی میکنند. این رقم، بالاترین میزان از زمان جنگ جهانی دوم است. نسبت کودکان در این مناطق از حدود ۱۰ درصد در دهه ۱۹۹۰ به نزدیک ۱۹ درصد در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.
کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف، در اینباره میگوید: «۲۰۲۴ از نظر تعداد کودکان تحت تأثیر و شدت آسیبهای واردشده به زندگی آنها، یکی از بدترین سالها در تاریخ یونیسف بوده است. ما نباید اجازه دهیم این وضعیت به روندی عادی جدیدی تبدیل شود.»
تا پایان سال ۲۰۲۳، بیش از ۴۷.۲ میلیون کودک به دلیل درگیری و خشونت آواره شدند. در سال ۲۰۲۴، این روند با شدتیافتن درگیریها در هائیتی، لبنان، میانمار، فلسطین و سودان ادامه یافت. کودکان با وجود اینکه تنها ۳۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند، حدود ۴۰ درصد از جمعیت پناهندگان و ۴۹ درصد از آوارگان داخلی را شامل میشوند.
بررسیها نشان میدهد بیش از ۵۲ میلیون کودک در کشورهای درگیر جنگ از تحصیل بازماندهاند. در غزه و سودان، بسیاری از کودکان بیش از یک سال از مدرسه دور بودهاند. در اوکراین، جمهوری دموکراتیک کنگو و سوریه، مدارس بهدلیل تخریب یا تبدیل به پایگاههای نظامی از دسترس خارج شدهاند.
سوءتغذیه نیز بهعنوان یکی از پیامدهای اصلی درگیریها، به سطحی هشداردهنده رسیده است. در سودان، قحطی در منطقه دارفور شمالی گزارش شده و بیش از نیم میلیون نفر در پنج کشور جنگزده در شرایط قحطی مطلق (مرحله پنجم) زندگی میکنند.
نقض حقوق کودکان نیز در سال ۲۰۲۳ رکورد جدیدی ثبت کرد. سازمان ملل بیش از ۳۲,۹۹۰ مورد نقض جدی علیه ۲۲,۵۵۷ کودک را تأیید کرد. این آمار شامل کشته و زخمیشدن، تجاوز جنسی، استفاده از کودکان در جنگ و محرومیت از کمکهای بشردوستانه است.
در هائیتی، موارد گزارششده از خشونت جنسی علیه کودکان در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰۰ درصد افزایش یافت. دختران و زنان بهویژه در مناطق جنگی، قربانی اصلی تجاوزها و خشونتهای جنسی هستند.
یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل) از زمان تأسیس خود در سال ۱۹۴۶، مأموریت حمایت از کودکان در بحرانهای انسانی را بر عهده داشته است. در دهههای اخیر، با افزایش تعداد درگیریهای مسلحانه، نقش یونیسف در ارائه خدمات بشردوستانه پررنگتر شده است.
در سال ۲۰۲۴، جهان شاهد بیشترین تعداد درگیریها از زمان جنگ جهانی دوم بود. درگیریهای داخلی در سودان، میانمار، فلسطین، و خشونتهای گسترده در هائیتی، میلیونها نفر را مجبور به فرار از خانههای خود کرد.
یونیسف خواستار اقدام فوری دولتها و گروههای درگیر برای پایاندادن به رنج کودکان و رعایت قوانین بینالمللی بشردوستانه است. راسل تأکید میکند: «کودکان در مناطق جنگی نه تنها امنیت و نیازهای اولیه خود را از دست میدهند، بلکه از حق بازی، تحصیل و کودکی محروم میشوند.»