از امروز دوشنبه ۲۱ آبان (١١ نوامبر)، خاموشی‌های سراسری در ایران بر اساس جدول زمانی مشخص آغاز می‌شود. این اقدام در پی دستور رئیس‌جمهور مبنی بر توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه کشور صورت می‌گیرد.
طبق اعلام مقامات، مناطق مختلف ایران روزانه دو ساعت قطعی برق را تجربه خواهند کرد. این خاموشی‌ها بین ساعات ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر اعمال می‌شود. هدف از این اقدام، حفظ سلامت شهروندان و کاهش آلودگی هوا عنوان شده است.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری رژیم ایران، هفته گذشته دستور توقف مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های اراک، کرج و اصفهان را صادر کرد. محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، در توضیح این تصمیم گفت که حدود ۱۶ میلیون تن مازوت‌سوزی در این مناطق باعث آلودگی شدید هوا و مشکلات سلامتی می‌شد. او همچنین از مردم به دلیل خاموشی‌های اجباری عذرخواهی کرد.
ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی در زمینه تأمین انرژی و آلودگی هوا مواجه بوده است. استفاده از سوخت‌های آلاینده مانند مازوت در نیروگاه‌ها، به ویژه در فصول سرد سال، یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ بوده است. این تصمیم جدید، گامی در جهت بهبود کیفیت هوا تلقی می‌شود، اگرچه چالش‌های جدی در زمینه تأمین برق را به همراه دارد.
کارشناسان معتقدند که ایران نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده در زمینه انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر دارد تا بتواند ضمن تأمین نیاز انرژی کشور، از آلودگی هوا نیز بکاهد. همچنین، بهینه‌سازی مصرف انرژی و افزایش بهره‌وری نیروگاه‌ها از دیگر راهکارهای پیشنهادی برای مقابله با بحران انرژی در ایران است.
مازوت چیست؟
مازوت یا نفت کوره، باقی‌مانده سنگین تقطیر نفت خام است. به دلیل ارزان بودن و در دسترس بودن، در برخی کشورها از جمله ایران، به عنوان سوخت در نیروگاه‌ها، صنایع و حتی وسایل نقلیه استفاده می‌شود.
این سوخت حاوی مقادیر بالایی از گوگرد، فلزات سنگین و سایر آلاینده‌ها است که سوزاندن آن منجر به انتشار گازهای سمی مانند دی‌اکسید گوگرد (SO2)، اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ذرات معلق (PM) می‌شود.
تهدیدات محیط‌زیستی مازوت در ایران
سوزاندن مازوت یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ ایران است. این سوخت باعث افزایش غلظت ذرات معلق، دی‌اکسید گوگرد و سایر آلاینده‌ها در هوا می‌شود که می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، بیماری‌های قلبی عروقی و حتی مرگ زودرس شود.
دی‌اکسید گوگرد منتشر شده از سوختن مازوت در جو با آب واکنش داده و اسید سولفوریک تولید می‌کند که به صورت باران اسیدی به زمین برمی‌گردد. باران اسیدی باعث آسیب به جنگل‌ها، دریاچه‌ها، خاک و ساختمان‌ها می‌شود. مازوت یک سوخت فسیلی است و سوزاندن آن باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن (CO2) می‌شود که به گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی کمک می‌کند.
نشت مازوت از مخازن ذخیره یا حمل و نقل آن می‌تواند باعث آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی و همچنین خاک شود. این آلودگی می‌تواند به حیات وحش و سلامت انسان آسیب برساند.
اثرات مازوت بر سلامت انسان
دی‌اکسید گوگرد و ذرات معلق موجود در دود مازوت می‌توانند باعث تحریک ریه‌ها و تشدید بیماری‌های تنفسی مانند آسم، برونشیت و آمفیزم شوند. آلودگی هوا ناشی از مازوت می‌تواند باعث افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی شود. برخی از آلاینده‌های موجود در مازوت مانند فلزات سنگین می‌توانند سرطان‌زا باشند.
قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های مازوت می‌تواند بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و باعث سردرد، سرگیجه و مشکلات حافظه شود.