هەواڵ

کۆمپانیایەکی ئەمریکی بە پێدانی ٤٢ ملیۆن دۆلار قەرەبوو بە قوربانیانی ئەشکەنجەی ئەبوغرێب سزا درا

پاش ١٦ ساڵ لە بەدواداچوونی یاسایی، دادگایەکی فیدراڵی ئەمریکی بڕیاری دا کۆمپانیای بەڵێندەری سەربازیی CACI دەبێ ٤٢ ملیۆن دۆلار قەرەبوو بداتە سێ زیندانیی پێشووی عێراقی.

ئەم سێ هاوڵاتییە عێراقییە کە لە ساڵانی ٢٠٠٣ و ٢٠٠٤ لە زیندانی ئەبوغرێب ئەشکەنجە درابوون، توانیان پاش ساڵانێک هەوڵدان بڕیاری وەرگرتنی قەرەبوو لە کۆمپانیای CACI وەربگرن. ئەم کۆمپانیایە کە بەرپرسیار بوو لە دابینکردنی لێکۆڵەرەوە بۆ سوپای ئەمریکا لە زیندانی ئەبوغرێب، بە هۆی بەشداریکردن لە ئەشکەنجەدانی زیندانییەکان بە تاوانبار ناسرا.

سوهەیل ئەلشیمری بەڕێوەبەری قوتابخانە، ئەسعەد زوبەیعی میوەفرۆش و سەڵاح ئەلعوجەیلی ڕۆژنامەنووس، هەر یەکەیان ١٤ ملیۆن دۆلار قەرەبوو وەردەگرن.

داواکاران لە دادگا شایەتییان دا کە لە زیندانی ئەبوغرێب ڕووبەڕووی لێدان، دەستدرێژی سێکسی، ڕووتکردنەوە به زۆرەملێ و جۆرەکانی تری خراپ مامەڵەکردنی توند بوونەتەوە.

هەرچەندە کارمەندانی CACI ڕاستەوخۆ تۆمەتبار نەکرابوون بە ئەنجامدانی ئەشکەنجە، بەڵام دادگا قبووڵی کرد کە ئەم کۆمپانیایە بە هاوکاری لەگەڵ پۆلیسی سەربازی بۆ "ئامادەکردنی" زیندانییەکان بۆ لێکۆڵینەوە، بەشداری لە خراپ مامەڵەکردنەکاندا کردووە. ئەو کۆمپانیایە هەوڵی دا بەرپرسیارێتییەکە بخاتە ئەستۆی حکومەتی ئەمریکا، بەڵام دەستەی دادوەران ئەم بەڵگەیەیان ڕەتکردەوە.

ئەم بڕیارە لە چەند ڕوویەکەوە گرنگە. ئەمە یەکەم جارە کە بەڵێندەرێکی ناسەربازی بۆ ڕۆڵی خۆی لە ئەشکەنجەکانی زیندانی ئەبوغرێب بە بەرپرسیار دەناسرێت. لە لایەکی ترەوە، پاش دوو دەیە، سەرەنجام هەندێک لە قوربانیانی ئەشکەنجە لە ئەبوغرێب توانیان قەرەبوو وەربگرن. هاوکات ئەم بڕیارە دەتوانێت ڕێگا بۆ بەدواداچوونی یاسایی قوربانیانی تر خۆش بکات.

پارێزەرانی داواکاران ئەم بڕیارەیان بە هەنگاوێکی گرنگ لە ئاراستەی دادپەروەری و لێپرسینەوە وەسف کرد. سەڵاح ئەلعوجەیلی، یەکێک لە داواکاران، دوای دەرچوونی بڕیارەکە وتی: "ئەمڕۆ ڕۆژێکی گەورەیە بۆ من و بۆ دادپەروەری."

زیندانی ئەبوغرێب لە ساڵی ٢٠٠٤ بە بڵاوبوونەوەی وێنەکانی ئەشکەنجەدانی زیندانییەکان لەلایەن سەربازانی ئەمریکییەوە بوو بە هێمای داگیرکردنی عێراق. ئەم ڕسواییە بووە هۆی تووڕەیی جیهانی و ١١ سەربازی ئەمریکی بە تاوانی خراپ مامەڵەکردن لەگەڵ زیندانییەکان سزا دران. لەگەڵ ئەوەشدا، تا ئێستا هیچ کۆمپانیایەکی تایبەت بۆ ڕۆڵی خۆی لەم ڕووداوانەدا بە بەرپرسیار نەناسرابوو.

بڕۆ بۆ دوگمەی سەرەوە